भक्तपुर — सूर्यविनायक नगरपालिका–८, सिपाडोलमा अवस्थित डोलेश्वर महादेव मन्दिर धार्मिक, ऐतिहासिक र सांस्कृतिक दृष्टिले अत्यन्त महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। नेपाल भाषामा "सिपारे माद्यो" भनिने यो मन्दिरलाई केदारनाथको शिर को रूपमा पनि चिनिन्छ। २०६६ सालमा भारतको केदारनाथका मुख्य पुजारी भीमशंकर लिंग शिवाचार्यले यसलाई आधिकारिक रूपमा केदारनाथको शिर घोषणा गरेका थिए।
पाण्डवहरूले महाभारत युद्धपछि भगवान शिवको दर्शन गर्न खोज्दा, पापले गर्दा उनीहरूलाई दर्शन दिनुभएन।
शिवजीले राँगोको रूप धारण गरेर लुक्नुभयो, तर पाण्डवहरूले पुच्छर समातेर तान्दा उनी धराशायी भए।
उनको शरीर तीन भागमा विभाजन भयो ढाड: भारतको केदारनाथ पुच्छर: अन्य स्थान शिर: नेपालको डोलेश्वर महादेव
मन्दिरको इतिहास ७००–८०० वर्ष पुरानो मानिन्छ।
वि.सं. १६२९ मा राजा भूपतिन्द्र मल्लले जीर्णोद्धार गरी सुनको कलश चढाएका थिए।
१९९० सालको भूकम्पले ध्वस्त पारेपछि गुम्बा शैलीमा पुनर्निर्माण गरिएको हो।
मन्दिरको विशेषता कालो पत्थरको शिवलिङ्ग राँगोको शिर जस्तो देखिन्छ र दायाँतिर ढल्किएको छ।
यसलाई द्वापरयुगको अन्त्य र कलियुगको सुरुवात सँग जोडिन्छ।
श्रावणमा ठूलो मेला प्रत्येक वर्ष श्रावण महिनामा ३८ दिनसम्म श्रावणी मेला लाग्छ।
देश-विदेशबाट हजारौं भक्तजन दर्शनार्थ आउँछन्।
मेला व्यवस्थापनका लागि यातायात, स्वास्थ्य शिविर, खानपान जस्ता सुविधा उपलब्ध गराइएको छ।
भक्तजनको आस्था मन्दिरका मूल पुजारी बच्चुराम जङ्गम का अनुसार,
"डोलेश्वरमा दर्शन गरेपछि भक्तहरूको मनोकामना पूरा हुने विश्वास छ। यो केदारनाथको शिर हो भन्ने आस्थाले यहाँको महत्त्व बढाउँछ।"
डोलेश्वर महादेव नेपालको एक अतुल्नीय धार्मिक विरासत हो, जसले पौराणिक कथा, ऐतिहासिक प्रमाण र आधुनिक आस्थालाई एकै ठाउँमा जोडेको छ। श्रावणमा यहाँ आउने भक्तजनको भीडले यसको महत्त्वलाई पुष्टि गर्छ।
